Anız Yangınlarına Karşı Tebliğ Yayınlandı
Kastamonu Valiliği tarafından Anız Yangınlarının Önlenmesi Tebliği yayınlandı.
Anız Yangınlarının Önlenmesi Tebliği’nde; “Bu tebliğin amacı; tarımsal üretimin ana kaynağı olan toprağın biyolojik, kimyasal ve fiziksel yapısının ve çevrenin korunarak, doğal denge içerisinde toprağın verimliliğinin sürdürülebilirliği için gerekli önlemleri almak, hububat tarımında hasadı takiben toprağın yapısına ve çevreye vereceği zarar göz önüne alınarak, anız yakılmasının önlenmesi için alınacak alternatif tedbirlerle ilgili olarak, teknik elemanların, çiftçilerin eğitilmesini ve kamuoyunun bilgilendirilmesini sağlamaktır. Bu tebliğ; yukarıda açıklanan amacın gerçekleştirmesini sağlamak için, Kastamonu İli mülki hudutları dâhilinde anız yakılmasının önlenmesi konusunda yapılacak çalışmalar ve kontrol hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgili usul ve esasları kapsar” denildi.
Yasal Dayanak
Söz konusu tebliğde yasal dayanaklar; “Eğitim-yayım çalışmalarında yasal dayanaklar: 18.12.2014 tarih ve 13805938/MEV-2011 127/54 sayılı Bakanlık Merkez Teşkilatı Görev Yönergesi'nin 81. maddesinin ‘e’ bendinde ‘Tarımsal üretimin sürdürülebilir, ekonomik, verimli ve çevreye zarar vermeyecek bir şekilde yapılması için gerekli eğitim ve yayım çalışmaları yapmak’ açıklaması ile anız yakılmasının önlenmesi hususundaki eğitim ve yayım çalışmaları Bakanlığımız, Eğitim ve Yayım Dairesi Başkanlığının görevleri arasında açıklanmıştır. Buna ilaveten; 18.12.2014 tarih ve 13805938/MEV-2011-129/55 sayılı Tarım ve Orman Bakanlığı Taşra Teşkilatı Görev Yönergesinin 8. maddesinin 2. fıkrasının, ‘d’ bendinde ‘ürün kaybını ve ekolojik sisteme zarar verici faaliyetleri önleyici işlemleri mevzuatı çerçevesinde yürütmek’ görevi, Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğünün görevleri arasında açıklanmıştır. Cezai İşlemelerde yasal dayanaklar; 2872 Sayılı Çevre Kanunu'nun, Ek-1 Maddesinin (Ek: 26.04.2006-5491/23 md.) ‘c’ bendinde ‘Anız yakılması, çayır ve mera'ların tahribi ve erozyona sebebiyet verecek her türlü faaliyet yasaktır...’ açıklamaları yapılmaktadır. Buna istinaden; 2024 yılında anız yakılması yasaklanmıştır. Ayrıca; 2024 yılı ceza miktarları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca verilecek idari para cezalarına ilişkin tebliğ, Resmi Gazete'nin 28.12.2023 tarihli ve 32413 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ‘2872 Sayılı Çevre Kanunu Uyarınca Verilecek İdari Para Cezalarına İlişkin Tebliğ (2024/01)’ ekinde belirtilen kanunun 20. Maddesi (l) bendi için 01.01.2024 tarihinden itibaren her dekar için 386,79 TL idari para cezası verileceği belirtilmektedir. Anız yakma fiilinin orman ve sulak alanlara bitişik yerler ile meskûn mahallerde işlenmesi durumunda ceza beş kat artırılır’ hükmü gereği hazırlanmıştır. Anız yakan ve anız yakılmasına sebebiyet veren kişilere 5326 Sayılı Kabahatler Kanunu'nun 32. Maddesine göre 2024 yılı için 2 bin 52 TL idari para cezası verilecektir” şeklinde sıralandı.
Genel Hükümler
Tebliğin devamında; “2872 Sayılı Çevre Kanunu'nun 20. Maddesine dayanılarak 2024 yılında kanuna aykırılık halinde uygulanacak idari para cezaları; ‘anız yakanlara her dekar için 1 Ocak 2024-31 Aralık 2024 tarihleri arasında 386,79TL idari para cezası verilir’ hükmü ile anız yakma fiilinin orman ve sulak alanlara bitişik yerler ile meskun mahallerde işlenmesi durumunda ceza beş kat artırılır hükmü uygulanacaktır. Yapılan çalışmalara ilişkin raporlar Kasım ayı itibariyle İl Tarım ve Orman Müdürlüğü'ne gönderilecektir. Hasat edilecek ürüne ve çevreye zarar vermemek için ilgililerce yangın tehlikesine karşı, yerinde ve zamanında her türlü emniyet tedbiri alınacaktır. Operatör belgeli sürücüler, tarla ve ürün durumu ile arazi yapısını dikkate alarak, anızın yakılmasına meydan vermeyecek en uygun yükseklikten biçim yapacaklardır. Kırsal alanda çalışan biçerdöverler dâhil tüm araçlarda yangın söndürücü bulundurulması hususuna azami özen gösterilecektir. Çiftçi eğitim programlarında geniş bir şekilde anız yangınlarına yer verilecek, zararları etraflıca anlatılacaktır. Yapılacak eğitim-yayım çalışmalarında yerel yönetim imkânları ve sivil toplum örgütlerinin katkıları sağlanarak çevreye duyarlılık yaygınlaştırılacak, kamu, kurum ve kuruluşları ile Ziraat Odası Başkanlıklarından yapılacak eğitici eleman talepleri, İl ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünce yerine getirilecektir. Havayı kirleten anız yangınları, zaman zaman karayollarında görüşü azaltmakta bu durum trafik kazaları ile can ve mal kayıplarına neden olmaktadır. Karayolları Şube Müdürlüğünce, yol şevlerindeki otlar temizlenerek yanıcı materyal kaldırılacak; yol kenarlarında, anız yangınlarının zararlarına ilişkin uyarıcı levhalar asılacaktır. Hasat öncesinde, sırasında ve sonrasında kontrol ve devriye görevi artırılacaktır. Yangın vukuunda ve istenildiği takdirde yangından etkilenen canlı ve cansız varlıkların taşınması için araç ve personel yardımında bulunacaktır. Alınan önlem ve duyurulara rağmen, anız yangınına sebep olanlar hakkında, yasal işlem yapılmak üzere, tutulan tutanak ve yangına ilişkin tüm deliller İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü'ne gönderilecektir. Anız yangınlarının zararlı etkilerinin, çocuklarımız ve gençlerimiz tarafından daha iyi kavranabilmesi için, eğitim müfredatında anız yangınları ve zararları konularında eğitime yer ayıracaklardır. Yapılan çalışmalara ilişkin raporlar 2024 kasım ayı itibariyle İl Tarım ve Orman Müdürlüğüne gönderilecektir. İl Milli Eğitim Müdürlüğünce anız yangınları ile ilgili olarak tüm okullarda öğrencilere yönelik yapılacak eğitimlerde, İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerince talep olması halinde, İl ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerinde görev yapan ve konu ile ilgili eğitim almış teknik elemanlar görevlendirilecektir. Orman Kanunu'nun ilgili maddeleri doğrultusunda anız yakılmasının yasak olduğu yerleşim birimindeki çiftçiler, anız yakılması sonucu meydana gelebilecek orman yangınları konusunda bilgilendirilecektir. Köy toplantıları şeklinde yapılacak bu bilgilendirmeye İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri teknik elemanları da katılacaktır. Hasat öncesinde, hasat sırasında ve sonrasında yangın duyuruları yapılarak, denetimler artırılacak, yangına sebep olanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır. İhbarlara, acil müdahale ekipleri oluşturularak bu konuda yerel yönetim imkânları ve sivil toplum örgütlerinin katkıları sağlanacak ve çevreye duyarlılık yaygınlaştırılacaktır. Yangına hassas bölgelerdeki tarım alanları ile orman alanları arasında, yangını önleyecek şekilde greyderle şeritler açılacaktır. Kontrol görevlileri, halkın ve köy muhtarlıklarının uyarılması, anız yakma yasağı ve tarla temizlikleri, orman piknik-mesire yerleri dışında ateş yakma, konaklama ve gecelemeler ile orman alanlarında dikkatli davranılması için uyarı ve ikazlar yapacaktır. Alınan önlem ve duyurulara rağmen, anız yangınına sebep olanlar hakkında, anız yangınının orman alanına 4 km mesafede olması halinde 6831 Sayılı Orman Kanunu'nun ilgili hükümleri doğrultusunda cezai işlem uygulanacaktır. Bu durumda yasal işlem yapılmak üzere tutulan tutanak ve yangına ilişkin tüm deliller İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne gönderilecektir. Anız yakılmasının önlenmesine yönelik olarak, Valiliğimizce yayınlanan bu tebliğ kararlarını kamuoyu ve ilgililerin bilgilendirilmesi için ilan edeceklerdir. Belediye mücavir alan sınırları içerisindeki anız yangınlarının söndürülmesi için itfaiye birimlerinin müdahalesini sağlayacaklardır. Anız yangınlarına sebebiyet verenleri en kısa sürede belirleyerek, ivedilikle ilgili makamlara bildirilmesini sağlayacaklardır. Ormana bitişik hububat tarlalarında, ürün sahipleri ve muhtarlar, hasadı müteakip yanıcı maddelerden (anızlardan) arındırılmış 5-10 metre genişliğinde pullukla sürülmüş bant oluşturulmasını sağlayacaklar, orman içi ve kenarı tarlalarda anız, ot, çalı yakılmasına engel olunarak, muhtarlar; aksine hareket edenleri Jandarma veya Orman İşletme Müdürlüğüne bildireceklerdir. Müftülüklerce camilerde okutulması için belli bir program dahilinde anız ve orman yangınları ile ilgili hutbeler hazırlanacak ve bu hutbeler imamlar tarafından camilerde okutularak anızın yakılmaması hususunda bilinçli bir toplum oluşturulmasına azami gayret gösterilecektir. Hasat öncesinde, sırasında ve sonrasında yangın duyuruları yapılarak, denetimler artırılacak, yangına sebep olanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır. Anız yangınlarının önlenmesine ilişkin, ilgili kurumlarla koordinasyon içinde çalışmalar yapılacaktır. 2024 yılında anız yakılma olaylarıyla ilgili rapor kasım ayı içerisinde İl Tarım ve Orman Müdürlüğüne gönderilecektir. Bu karar kaymakamlıklar, belediye başkanlıkları ve muhtarlıklar tarafından mahallinde umumi vasıtalarla ilan edilerek veya ettirilerek vatandaşlarımıza duyurulması sağlanacaktır. Yukarıdaki belirtilen hususlar ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca yakından takip edilerek uygulamada herhangi bir aksaklığa meydan verilmeyecektir” denildi.
