Kadriye Doğan

Sohbet Adabı

Kadriye Doğan

Gönül ne kahve ister ne kahvehane, gönül muhabbet ister demiştik. Peki sohbet adabı nedir?

Başta İmam-ı Gazali hazretleri olmak üzere pek çok Alim sohbet adabı üzerinde çok şeyler söylemişler, yazmışlar. 

Sohbet ederken en önemli şey dinlemektir. Kur'an-ı Kerim okunması Allahü teala ile sohbet anlamına gelir ki Allahu Teala Kur'an-ı Kerim okunurken susup dinlemeyi emretmiştir. Rasulullah konuşurken de sahabiler sanki başlarına bir kuş konmuş da onu ürkütmekten korkuyormuş gibi sükunetle onu dinlerlerdi. Başka şeyle meşgul olmadan, şimdi buna ne cevap versem diye düşünmeden, ben de zamanında benzer sorunları yaşamıştım diye sohbet konusunu kendi üzerine çevirmeden, anlamaya çalışarak, empati yaparak ve güven vererek dinlemek. Bu çok büyük bir sanattır ve hepimiz bu yönümüzü geliştirmeyi başarmalıyız.

Konuşmak tencerenin kapağının açılması gibidir diyor Mevlana içinde ne pişiyorsa kapak açıldığı zaman o koku çıkar. Tenceremizin içinde neyi kaynattığımıza da dikkat edelim iyi bir sohbet arkadaşı olmak istiyorsak. Kibirli insanlar soğan yemiş kişilere benzerler diyor Mevlana  ağızlarını her açışlarında soğan kokusu yanlarındakini rahatsız eder. Kibirden hasetten arındırmalıyız kendimizi.
 Üzerimize lazım olmayan konularda fikir üretmekten, eleştirmekten, nasihat etmekten kaçınmalıyız. İnsanların ne zaman evleneceği, kaç çocuğunun olacağı, nerede ve ne kadar maaşla çalıştığı sadece kendilerini ilgilendirir.

Unutmamalıdır ki yakınlarımıza başkalarının yanında yaptığımız nasihat nasihat değil hakaret olarak algılanacaktır. Peygamberimiz   bazılarımız şöyle bir hata yapıyor diyerek isim vermeden uyarmıştır sahabileri.

Kusursuz dost arayan dostsuz kalır. Sohbet arkadaşının da ayıpları kusurları olacaktır, onu olduğu gibi kabul etmek gerekir. Allah nezdinde en makbul Allah'ın ahlakı ile ahlaklanan kuldur Allah ise ayıpları örten günahları affeden ve iyilikleri ödüllendirendir.

Ahmak insanın kalbi ağzındadır, akıllı insanın dİli kalbindedir. her düşündüğümüzü her hissettiğimizi her yerde söylememek gerekir.

Tartışmada kazanan taraf yoktur.  Hz Peygamber şöyle demiştir: haksızlığını anlayıp tartışmayı kesen için cennetin etrafında bir köşk yapılır, haklı olduğu halde tartışmayı terk edene cennetin en yüce ve yüksek yerinde bir köşk yapılır. Hz Peygamber birbirinize sırt çevirmeyin, birbirinize buğz etmeyin,  kıskanmayın Ey Allah'ın kulları kardeş olun buyurmuştur.

Sohbetin adaplarından biri de teşekkür etmeyi bilmektir. Karşımızdakinin iyi özelliklerini görebilmek onun iyiliklerini aşırıya kaçmadan övmek kişiye kendini iyi hissettirir. Peygamberimizin söz sihirdir buyurmaktadır. Konuşurken gıybetten, suizan'dan kaçınmak gerekir. Değerli dostlar Velhasıl sohbetinde adabı vardır ve böyle sohbet eden kimseler her daim sohbet sofralarında aranır.
 

Yazarın Diğer Yazıları