Kuşlar nasıl uçar?- 2

Kuşlarda uçuş sırasında aerodinamik olarak kanada bir takım kuvvetler etki eder. Bu kuvvetler; hava direnci, kaldırma kuvveti, yer çekimi kuvveti ve itme kuvvetidir. Dünya üzerindeki kuşların çeşitliliğine bakacak olursak kanat şekilleri birbirlerinden oldukça farklıdır. Bu farklılıklar onlarda çeşitli manevra yetenekleri sergilemelerine olanak sağlar. Avından kaçma veya avını yakalama konusunda kanatlar kuşlar için vazgeçilmezdir. Havadaki manevralarının yanı sıra penguenlerde olduğu gibi su altında da kanatlar yüzmek için kullanılır. Kanat üzerine etki eden kuvvetlere bakıldığında kanadın şekli büyük önem taşır. Kanat şekli itme kuvveti ve hava direncinin etki etmesinden dolayı önemlidir. Fizik kuralları gereği kanat altından geçen hava kanat üstünden geçen hava ile aynı zamanda ilerler. Ancak kanadın iç bükey olan iç yüzü, dış bükey olan dış yüzünden daha kısadır. Dolayısıyla kanadın dış yüzünden geçen hava daha hızlı hareket eder ve kanat üzerinde oluşturduğu basınç düşer. Kanat altında kanada doğru şekillenen basınç, kanat üstünde şekillenen basınçtan büyük olduğu için kanadı yukarı doğru ittirir. Dolayısıyla kuşlar kanatlarını aşağı indirirken daha fazla enerji harcamak durumundadırlar. Kanatta yerleşim gösteren kaslar da bu enerji gereksinimlerine göre farklı görevler üstlenirler. Özellikle manevra yeteneği gelişmiş kuşlarda kanat tüylerinin çok ufak hareketleri bile ani manevra yapabilmelerini sağlar. Kanadın aşağı indirilmesi sırasında dirsek ekleminin sabit tutulması ve başparmak hareketleri ani manevralarda rol oynar. Dirsek ekleminin bükülmesi, açılması ve sabit tutulması kanat yüzeyinin azalması ve artmasını sağlarken, uçuş sırasında kaldırma kuvvetine de etki eder. Kanat çırpma sırasında kanat aşağı doru indirilirken dirsek ekleminin sabit kalabilme potansiyeli çok önemlidir. Kanadı yukarı doğru kaldırma sırasında ise dirsek eklemi bükülerek havanın sürtüneceği yüzeyin küçülmesinde etkilidir. Kanadı şekillendiren kaslar ve eklemler kadar kemikler de uçuş için farklılaşmıştır. Memeli hayvanların aksine kuşlarda kemikler içerisinde hava keseleri bulunur. Kemiğin kendi yapısı memeli kemiklerine göre boşluklu bir yapıya sahipken aynı zamanda da çok sağlamdır. Ancak kuşlarda kanat kemiklerinde meydana gelen kırıklarda iyileşme şekillenirken, iyileşen bölgedeki kemik dokusu hava keselerinin de dolmasına neden olur. Dolayısıyla kemikler eskisi kadar hafif olamaz. Bu nedenle kanadı kırık kuşlar uçamaz.

Leyleklerin göç yolu üzerinde bulunan ülkemizde yakın zamanda leylekler her zaman geldikleri yuvalarına geri dönecekler. Kuşların göç zamanlarında gökyüzünde şekillendirdikleri görsel şöleni hep birlikte zevkle izlemek dileğiyle. Hoşçakalın.