Lenfödem (2)
Feyzanur Şenel
Merhabalar. Geçen hafta lenfödem hastalığının ne olduğundan ve sebeplerinden bahsetmiştik. Eğer okumadiysaniz Konuyla bütünlük sağlaması açısından internet sitemizden okumanızı tavsiye ederim. Bugün lenfödem tedavisinden ve hastaların yaşadığı zorluklardan bahsedeceğiz.
Lenfödemin, vücutta proteinden zengin sıvının birikimi olduğunu ve zaman zaman düzelse de kronik seyirli, ömür boyunca bize eşlik eden bir hastalık olduğunu söylemiştim. İlk başta hafif bir ödem ve ara ara düzelen bir seyir izlese de zamanla artan ve sertleşen bir ödeme dönüşür. Lenfödem gelişen uzuv ağırlaşır, tek taraflı ise asimetri kaynaklı ağrılar oluşabilir. Aşırı kullanıldığında veya uzun süre hareketsiz kaldığında katılık ve ödemde artış görülebilir. Bazen her şeye dikkat edilse bile şişlik artabilir.
Lenfödemde bazı ilaçlar verilebilse de bu etkili bir çözüm değil. Bazı durumlarda cerrahi müdahale de gerekebiliyor. Lenfödemin kanıtlanmış tedavisi ise kompleks boşaltıcı fizyoterapi. İki fazlı olan bu tedavide ilk fazda ödem geriletilerek Stabil hale getirilmeye çalışılır. Ödemin gerilemesi için cilt bakımı, pompalayici egzersizler, manuel lenf drenaji ve bandajlama uygulanir. Cildin aşırı kuruması yaralara neden olurken aşırı nemlendirilmesi mantara yol açabilir. Egzersizler vücudun uç kısmından başa kadar ritmik hareketlerle yapılır. Aynı zamanda direnç egzersizleri kan dolaşımını ve kas kuvvetini arttırdığından önerilmektedir. Manuel lenf drenajinda tıkalı bölümün sağlam vücut kısımlarına aktarılır. Drenaj sonrası bandajlamaya gecilir. Cok katlı bandajda özel bir teknik kullanılarak uygulanarak sıvının yukarı gönderilmesi sağlanır. Bu bandajlama hastalar için oldukça zorludur çünkü klinikten çıkarken kolları alçıda gibi koca bir bandajla ayrilirlar. Fakat kısa sürede bile ödemi önemli ölçüde yumuşatır ve azaltır. Tedavinin sıklığı ve yoğunluğu hastalığın derecesi ve hastanın toleransına göre değişir.
İkinci fazda da bası giysisi kullanilarak ve bazı öneriler verilerek mevcut durumun korunması amaçlanır. Giysi düzenli kullanılmadığında ödem artar ve ara ara tekrar bandajlamaya gecilebilir. Bu işlemlerin hepsi alanında uzman bir fizyoterapist tarafından yapılmalıdır.
Ülkemizde bu tedaviye bilen terapist sayısı oldukça az olsa bile gün geçtikçe artiyor ve tedavi yayginlaşiyor. Bu da hem mesleğimiz hem de hastalar açısından mutluluk veren bir durum. Umarım tüm hastalar doğru bilgi ve tedaviye çok geç olmadan ulaşabilir. Sağlıklı haftalar!
