Kırsalda sosyal hayat
Cem Başar
Kastamonu yüz ölçümü olarak Türkiye’nin en büyük illerinden biridir. Aynı zamanda ilçe sayısı ve bu ilçelere bağlı köy sayısı bakımından da ülkemizdeki diğer illerden oldukça yüksek bir sayıya sahiptir. İlçelerimizi nüfus açısından değerlendirdiğimizde ise sayının oldukça az olduğunu görebiliriz. İlimizde özellikle sahil ilçelerinde orman içlerinde dağınık yerleşim görülmekte bu da devlet hizmetlerinin kırsala ulaşmasını güçleştirmektedir. Kış nüfusu oldukça düşük olan ilimizde yaz aylarında gurbetteki vatandaşların gelmesi ile birlikte bir iki aylık bir nüfus patlaması görülse de kış aylarında köyler boşalmaktadır.
Son iki yıldır devam eden doğalgaz çalışmalarıyla beraber birçok ilçemizde de doğalgaz kullanımına geçildi. Bu ilçelerimizdeki kış nüfusuna illaki olumlu etki yaratmakla beraber asıl üretici konumunda olan köylerde ise nüfus azalması devam etmekte olup hatta doğalgaz ile birlikte köylerden ilçelere doğru bir göç hareketi de gözlenmektedir.
Kırsal alanda yaşayan insan sayısının artması için sürekli çalışmalar yapılmakta ve projeler hazırlanmaktadır. Burada özellikle genç nüfusun kırsal alanlara dönüp üretim yapması hedeflenmektedir. Bunun sadece projeler ile hibe oranları yüksek yatırımlarla olması mümkün değildir. Böyle bir çalışma altyapısı ile desteklenmezse geçici bir üretim olup sonucunda başarı oranı oldukça düşük kalabilir. Önemli olan bu genç üretici grubunu köye çekmekten çok burada kalıcı olmalarını sağlamaktır. Aynı zamanda mevcut yaşayanların göç nedenlerinin araştırılması ve bu kesimin kırsal da tutulması projelerin hedeflerine ulaşması açısından büyük bir önem taşımaktadır.
Merkeze uzak olan ilçelerimizde genç nüfusumuz artmıyor aksine her geçen gün nüfus yaşlanıyor kırsal alanlar artık emekli vatandaşların uzun yıllar gurbet hayatından sonra dinlenme alanları haline geliyor. Bunu temel nedenlerine bakıldığında insanların küçük ilçelerde sağlık ve eğitim olanaklarının yetersizliği nedeni ve sosyal yaşantının yok denecek kadar az olmasından dolayı bu alanları terk ettiği gözleniyor.
Köylerimiz o kadar dağınık ve ilçe merkezlerine uzak ki ilkokula giden bir çocuk yeri geliyor 30-40 km eğitim ihtiyacı için her gün yol gidip geliyor bazen günün bir iki saati yolda geçiyor ya da kırsalda yaşayan bir genç çift bebekleri hasta olunca 1 saat yol gidip hastaneye ulaştığında çocuk doktorunun olmaması nedeni ile il merkezine gitme durumu şekillendiğinde köyde yaşamak istemiyor.
Kastamonu da kırsal alanlara insanları çekmek istiyorsak önce bunun altyapısını hazırlamamız gerekiyor. Genç nüfus kırsal da ne gibi gereksinime ihtiyaç duyuyor, bu alanlardaki mevcut sıkıntılar neler bunları tespit etmek gerekiyor.
Özellikle kırsal alanlarda merkezi köyler belirlenip köy okullarını tekrar aktif hale getirmeliyiz. Mevcut eğitim sisteminde ilçelerde nitelikli okullar açılmalı bölge halkının eğitim için farklı arayışlar içine girmelerini ortadan kaldırmalıyız.
Hastanelerimizde özellikle uzman doktor sayını arttırmalıyız ve her ilçedeki hastanemizde en azından bir çocuk doktoru, bir kadın doğum uzmanı mutlaka bulundurmalıyız.
Gelelim en zor olan meseleye kırsal alanda sosyal faaliyetlere…
Köyde yaşayan insan sayımız az ki gerçekten bir şeyler yapmak için artık biraz geç kalmış durumdayız çünkü bir şey yapmak için gerekli olan insanlarımızı bulmanın bile zor olduğu bir dönemdeyiz.
- İlk önceliğimiz telefonun, internetin olmadığı bir köy kalmamalı
- Kırsal alanda yaşayan insanlara pozitif ayrıcalık yapılmalı
- Buradaki öğrencilere ücretsiz internet hizmeti sağlanabilir.
- Tarım BAĞKUR primlerinin bir kısmını devlet karşılayabilir
- Köylerde özellikle kadın kooperatifleri kurulması teşvik edilebilir.
- Halk eğitim merkezleri bölgedeki üretilen ürünlere göre buradaki insanlara çeşitli eğitimler verebilir. Katma değerli ürünlerin üretilmesi sağlanabilir.
- Kış aylarında köy odalarında, kullanılmayan boş kamu binalarında (sağlık ocağı, lojman vb.) köylülerin üretime yönelik faaliyetlerde bulunulması teşvik edilebilir.
Daha bunun gibi birçok örnek verilebilir. Önemli olan bir yerden başlamak değil sonuca ulaşmak istiyorsak doğru yerden başlamalıyız…
